ي
درماني رايج مانند جراحي و شيمي درماني به صورت تهاجمي و عوارض جانبي هستند، امروزه تحقيقـات بـه منظـور
يافتن تركيبات طبيعي با اثرات جانبي كمتر حايز اهميتاند. در اين مطالعه از سم زنبور عسل، پپتيد مليتين با 26 اسـيد
آمينه جداسازي و تخليص شد و تاثير آن بر ميزان زنده بودن و تكثير سلولهـاي سـرطاني معـده مـورد بررسـي قـرار
گرفت.
روش بررسي: ابتدا مليتين توسط كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا- فاز معكوس (RP-HPLC) و با استفاده از ستون C18
از زهر زنبور عسل استخراج گرديد. فعاليت بيولوژيكي مليتين بهوسيله تست هموليتيك بر روي گلبولهاي قرمز نسبت
به استاندار مليتين بررسي گرديد. جهت بررسي تاثير مليتين بر زنده بودن و تكثير سلولهاي سرطاني معـده رده (AGS)
Human Gastric Adenocarcinoma Cells، ســلولهــاي مربوطــه در پليــت 96 خانــه كــشت داده شــدند و بــا
غلظتهاي مختلف مليتين در زمانهاي 6 و 12 ساعت تيمار و ميزان مـرگ و ميـر سـلولهـا بـه روش رنـگ سـنجي
.گرديد تعيين نانومتر 540 موج طول در MTT ( (3-(4, 5-dimethylthiazol-2-yl)-2, 5- diphenyltetrazolium bromide
يافتهها: كروماتوگرام حاصل از RP-HPLC مشخص نمود مليتين 50% زهـر مـورد مطالعـه را تـشكيل مـيدهـد. آنـاليز
فراكشن مليتين توسط SDS-PAGE خالص بودن آن را تاييد نمود. آزمـون هوليتيـك نـشان داد مليتـين اسـتخراج شـده
فعاليت هموليتيك بالايي (HD50=0/5µg/ml) از خود نشان ميدهد. آزمون MTT نشان داد مليتين در غلظتهاي بـالاتر
از 2µg/ml به شدت رشد سلولهاي سرطاني معده را مهار ميكند. اين اثر مهاري وابسته به غلظت مليتين و مدت زمان
اثر ميباشد.
نتيجهگيري: نتايج اين پژوهش نشان داد كه مليتين مهار كننده قدرتمند رشد سلولهاي سرطان معده ميباشد. همچنين
مشاهده گرديد اين اثر مهاري با افزايش غلظت مليتين و مدت زمان اثر، افزايش مييابد.
كلمات كليدي: مليتين، سرطان معده، كروماتوگرافي فاز معكوس.
زهر زنبور عسل در پزشكي سنتي شرقي همواره به عنوان دارويي
در درمان بيماريهاي مختلفي همچون آرتريت روماتوييد و همچنـين
2و1 جهـت كاهـش دردهاي عضلاني مورد استفاده قرار ميگرفته است.
اين ماده حاوي 18 تركيـب متفـاوت هـمچـون آنـزيمهـا، پپتيـدها و
آمينهاي بيولوژيك ميباشد. مهمترين پپتيدهاي موجود در زهر زنبور
مليتين، آپامين، آدولاپين و پپتيد دگرانوله كننده ماست سل ميباشند و
از آنزيمهاي موجود در آن مـيتـوان بـه فـسفوليپاز A2 اشـاره نمـود.
همچنين از آمينهاي فعال بيولوژيكي زهر زنبور عسل از هيـستامين و
مقدمه
مجله دانشكده پزشكي، دانشگاه علوم پزشكي تهران، اسفند 1391، دوره 70، شماره 12، صفحههاي 760 تا 767 مقاله اصيل
چكيده تاريخ دريافت مقاله: 1391/06/06 تاريخ پذيرش: 1391/09/25
جداسازي مليتين از زهر زنبور عسل و تاثير آن بر رشد سلولهاي سرطان معده 761
http://tumj.tums.ac.ir
Tehran Univ Med J (TUMJ) 2013 March;70(12):760-7
مليتين (Melittin) يـك پپتيـد 26 اسـيد 4و3 اپينفرين نام برده ميشود.
آمينهاي، كاتيونيك و آمفيپاتيك ميباشد و اصليترين تركيب موجـود
مليتين 40 تا 50 درصـد وزن 5 در زهر زنبور عسل محسوب ميگردد.
خشك زهر زنبور را تشكيل داده و مقدار ترشح آن در زهر بـسته بـه
تغذيه و نژاد زنبور متغير است. از 26 اسيد آمينه موجود در سـاختمان
مليتين 20 اسيد آمينه انتهاي آمين پپتيد به طور عمده آبگريز بوده در
حالي كه اسيدهاي آمينه انتهاي كربوكسيل آن (اسيدهاي آمينـه 21 تـا
26) بيشتر آبدوست ميباشند. ايـن سـاختمان دوگانـه دوسـت بـه
مليتين امكان واكـنش بـا غـشاهاي فـسفوليپيدي و تخريـب آنهـا را
6و5 ميدهد.
تاكنون خواص مختلفي براي مليتين گزارش شده است كه از ايـن
قبيل ميتوان به اثرات ضد ميكروبي، ضد ويروسي، ضد التهابي و ضد
در سالهـاي اخيـر مهـار سـلولهـاي سـرطاني 7 سرطاني اشاره نمود.
تخمدان، سينه، كبد و ريه توسط زهر زنبور عـسل و مليتـين گـزارش
علاوه بر اين، مطالعات نشان داده است كه اثرات سـمي 9و8 شده است.
مليتين بر سلولهاي سرطاني بسيار بيشتر از سلولهاي طبيعـي بـدن
در سـال 2000 سـرطان معـده دومـين سـرطان كـشنده و 10 ميباشـد.
چهارمين سرطان شايع در سراسر جهان بوده است. ساليانه 650 هـزار
مرگ در اثر اين بيماري و 880000 مورد جديد آن گزارش ميگـردد.
در 11 حدود دو سوم اين موارد در كشورهاي در حال توسعه ميباشـد.
ايـران سـرطان معـده در رتبـه دوم ابـتلا بـه سـرطانهـا قـرار دارد و
شايعترين سرطان در ميان مردان و سـومين در ميـان زنـان محـسوب
پراكنش اين بيماري در سراسر كشور يكنواخت نبوده، بـه 12 ميگردد.
گونهاي كه استانهاي شمالي و شمال غربي بيشتـرين و اسـتانهـاي
جراحي، شيمي درماني و 13 مركزي كمترين آمار ابتلا را دارا ميباشند.
راديوتراپي از جمله روشهاي مورد استفاده در درمـان سـرطان معـده
محسوب ميگردند كه در بيشتر موارد به علت تـشخيص در مراحـل
پيشرفته بيماري، با شكست مواجه ميگردند و هـمچنـين روشهـايي
14 تهاجمي و داراي عواقب جانبي زياد هستند.
با توجه با معايب روشهاي درماني موجـود نيـاز بـه اسـتفاده از
تركيبات و روشهاي نوين به ويژه تركيبات طبيعي موجود در طبيعت
در كنترل و درمان سرطان معده بيش از پيش احساس ميگردد، لذا در
اين مطالعه اثر مليتين جدا شده از زهر زنبـور عـسل بـومي ايـران بـر
تكثير سلولهاي سرطاني معده مورد بررسي قرار گرفت.
مواد: در اين مطالعه تـريفلورواسـتيك اسـيد (TFA)، اسـتونيتريل
(MTT) ،(ACN)، ديمتيــل سولفوكــسايد (DMSO) و تريپــان بلــو از
مـورد مـواد و (Sigma-Aldrich, St. Louis, MO, USA) سيگما شركت
استفاده در كشت سلول از قبيل محيط كشت RPMI 1640، پنيسيلين و
استرپتومايــسين، FBS و تريپــسين از شــركت گيبكــو ,Gibco-BRL)
(Paisley, UK خريداري گرديـد. سـلولهـاي آدنوكارسـينوماي معـده
انساني رده AGS از بانـك سـلولي انـستيتو پاسـتور تهـران خريـداري
گرديد. مطالعه حاضر به صورت آزمايشگاهي (In vitro) در آزمايشگاه
ونوم و توكسين انستيتو پاستور تهران از تابستان 90 تـا بهـار 91 طـي
مراحل زير انجام گرديد.
زهر زنبور عسل به كمك دستگاه شوك الكتريكي جمعآوري زهر
به اين منظور صـفحه 15 زنبور و مطابق با پروتكل Benton تهيه گرديد.
شيشهاي دستگاه به گونهاي در برابر ورودي كندو قـرار داده شـد كـه
زنبورهايي كه قصد ورود به كندو را داشتند مجبور به فـرود بـر روي
اين صفحه شيشهاي پوشيده شده از سيم مـيشـدند. پـس از رسـيدن
زنبورهاي موجود بر روي صفحه به تعداد مناسب، جريـان الكتريكـي
ضعيفي در سيمها برقرار گرديد. زنبورهـاي عـسل در پاسـخ بـه ايـن
شوك الكتريكي ضعيف بلافاصله اقدام بـه گـزش صـفحه الكتريكـي
نمودند. زهر در معرض هـوا بـه سـرعت بـر روي صـفحه شيـشهاي
خشك ميگردد و پس از خشك شدن از روي صفحه تراشـيده و بـه
آزمايشگاه منتقل گرديد.
در اين روش زهرگيري هيچ آسيبي به زنبور وارد نميگردد. زهـر
استحــصال شــده در آب ديــونيزه اســتريل حــل گرديــده و